La construcziun

Definiziun

Successiuns da pleds, organisadas an maniera logica e grammaticala, ins nomna construcziuns (er: frasas). I dat treis sorts da construcziuns:

• Construcziuns declarativas (tgi dacleran ensatge u tgi descreivan en fatg).

Luisa cloma igl bab.

 

 Construcziuns interrogativas (tgi fon ena dumonda).

Cloma Luisa igl bab?

 

 Construcziuns affectivas (tgi expriman p.ex. en'emoziun u en cumond).

Luisa, cloma igl bab!

La proposiziun

Las proposiziuns èn parts d'ena construcziun. Construcziuns consistan dad egna u da ples proposiziuns. Mintga proposiziun cuntigna normalmaintg en verb conjugo.

Ia vign a tgesa. (1 construcziun; 1 proposiziun)

Ia vign a tgesa, perchegl tg'ia stò far igls pensums. (1 construcziun;

2 proposiziuns)

Ia vign a tgesa, fatsch igls mies pensums e tedl musica. (1 construcziun;

3 proposiziuns)

 

Adatg:

Particips (p.ex. fatg, canto, [el è] ia) ed infinitivs (p.ex. far, cantar, eir) n'èn betg furmas conjugadas digl verb. Ainten ena proposiziun ston els star adegna ansemen cun en verb conjugo.

 

Remartga:

Dasper las proposiziuns verbalas dattigl er proposiziuns nunverbalas, c.v.d. proposiziuns tgi na cuntignan betg en verb conjugo.

Angraztg. (1 construcziun; 1 proposiziun)

Puspe te! (1 construcziun; 1 proposiziun)

Ea, ia vign a tgesa. (1 construcziun; 2 proposiziuns)